احتمالا برخی از شما با یک شخصیت پارانوئید در یک رابطه عاطفی عمیق باشید یا حتی با چنین فردی زندگی کنید، اما با جنبه‌های پنهان ویژگی‌های او آشنا نباشید.
اگر فکر می‌کنید شریک عاطفی شما از اختلال پارانوئیدی رنج می‌برد یا هنوز وارد یک رابطه جدی نشده‌اید و از یک فرد شکاک فراری هستید، تا پایان با ما بمانید. چون در این مطلب راهکارهایی را برای زندگی مصالحت‌آمیز با این افراد ارائه می‌دهیم.
اختلال پارانوئیدی
براساس علم روانشناسی ، پارانوئید یک نوع اختلال شخصیتی بوده که ممکن است شدت و ضعف آن در افراد درگیر یکسان نباشد. خود فرد مبتلا معمولا به این اختلال آگاه نیست و همه اطرافیانش را مقصر رویدادهای پیش‌آمده می‌داند.
در این نوع عارضه که به اختلال بدگمانی نیز مشهور است، فرد به همه افراد سوء ظن دارد و بدگمانی او بیشتر در مقابل همسر یا شریک عاطفی به اوج می‌رسد. شخصیت پارانوئیدی همواره گمان می‌کند اطرافیانش برای او دسیسه‌چینی و توطئه می‌کنند و به‌همین دلیل در موارد بسیار نادری می‌پذیرد که باید خود را درمان کند.
ویژگی‌های فرد پارانوئیدی
به‌طور کلی نمی‌توانیم به هر فردی که شکاک یا بدگمان است، برچسب پارانوئید بزنیم. افراد مبتلا معمولا نسبت به دیگران احساس بدگمانی بسیار شدید دارند و همواره درحال ساختن سدهای دفاعی در اطراف خود هستند تا از توطئه‌های دیگران در امان بمانند.
داشتن این ویژگی سبب شده است تا درصد بالایی از افرادی که از این اختلال رنج می‌برند گوشه‌گیر و غیراجتماعی باشند و نتوانند در جامعه با دیگران ارتباط نزدیک برقرار کنند.
این افراد اغلب از واژه‌ها و عبارت‌های نامناسبی برای مورد خطاب قرار دادن دیگران به‌ویژه جنس مخالف خود، استفاده می‌کنند. از طرفی در نظر آن‌ها هر رفتار خارج از چارچوب رفتاری آن‌ها زننده و نادرست است. اگر بخواهیم ویژگی‌های یک شخصیت پارانوئیدی را به‌طور کلی و خلاصه بیان کنیم، باید موارد زیر را در نظر بگیریم:
- به گمان این افراد دیگران مدام درحال توطئه‌چینی برای خیانت یا گول زدن آن‌ها هستند.
- دچار نشخوار ذهنی هستند و این تفکر را با خود تکرار می‌کنند که همسرشان به آن‌ها خیانت می‌کند.
- محافظه‌کار هستند و اطلاعات شخصی خود را در اختیار کسی قرار نمی‌دهند.
- گوشه‌گیر و غیراجتماعی هستند.
- نسبت به اطرافیان خشمی فرو نخورده دارند.
- خود را حق به‌جانب می‌دانند.
- در قبال رفتار دیگران عکس‌العمل تند و خشن از خود نشان می‌دهند.
شناسایی فرد قبل از ازدواج
پیش از ازدواج و زندگی مشترک تشخیص فرد مبتلا به پارانوئید یا به اصطلاح عامیانه شکاک، کار بسیار سختی است و معمولا افراد در برخوردهای اولیه رفتارهای دال بر این ویژگی خود را غیرت تلقی می‌کنند.
حتی تصور این موضوع که رابطه طولانی مدت یا عمیق پیش از ازدواج می‌تواند به کشف جنبه‌های پنهان شخصیت فرد کمک کند، در مواردی نادرست است.
اگر می‌خواهید از زندگی با یک شخصیت پارانوئید در آینده جلوگیری کنید، به شما توصیه می‌کنیم که حتما در کنار رابطه‌ای سالم و در چارچوب‌های درست، از یک روانشناس مرتبط مشاوره بگیرید. روانشناسان جلوه‌هایی از این نوع اختلال را که به چشم شما عادی هستند به‌سرعت شناسایی کرده و کمک می‌کنند با بهترین رویکرد با این مساله روبرو شوید.
زندگی با همسر پارانوئیدی
ممکن است برخی از شما بدون آگاهی کافی با یک شخصیت پارانوئیدی وارد رابطه یا زندگی مشترک شده باشید. در بسیاری از مواقع ترک رابطه و جدا شدن بسته به دلایل مختلفی کار آسانی نیست. به‌همین علت بهترین راهکار یادگیری نحوه مقابله با این افراد است.
توجه داشته باشید که سعی برای قانع کردن فرد مبتلا به اشتباه بودن تصور او یک اشتباه بزرگ است که به‌غیر از آسیب‌های روحی و شاید جسمی برای شما نتیجه‌ای ندارد. اگر به هر دلیل مجبور هستید با یک فرد شکاک زندگی کنید، بهتر است برای آرامش خاطر خود تدابیر زیر را در پیش بگیرید:
1. قبول واقعیت
اصلی‌ترین گام برای رسیدن به آرامش، قبول این واقعیت است که شما با یک فرد غیرعادی زندگی می‌کنید. انکار این واقعیت که همسرتان بدگمان بوده و تلاش برای بهتر کردن وضعیت با تسلیم شدن، یک اشتباه بسیار بزرگ است.
شما باید بعد از قبول اختلال همسرتان با خود خلوت کرده و با بینشی درست، دلیلی برای ادامه رابطه یا اتمام آن پیدا کنید. آینده‌تان را واقع‌بینانه تصور کرده و خود را برای مواجه با هر اتفاقی آماده کنید.
بهتر است در این زمینه از یک مشاور کمک بخواهید تا شما را در یافتن مسیر درست راهنمایی کند.
2. صبور بودن
اگر تصمیم به ادامه راه دارید این واقعیت را در نظر بگیرید که شکاک بودن یک اختلال مادام‌العمر است و به آسانی قابل تغییر نیست. از این‌رو با جملاتی تکراری مانند «من این کار را انجام نداده‌ام» یا «اشتباه فکر می‌کنی» انرژی خود را برای بهبود رابطه هدر ندهید. زیرا این جملات در یک شخصیت پارانوئیدی هیچ تاثیر عمیقی ندارند.
تلاش کنید در طول زمان و با ثابت کردن حسن نیت خود او را به سوی قبول افکار اشتباهش سوق دهید. از سوی دیگر در نظر داشته باشید که ایجاد صمیمیت می‌تواند نقطه قوتی برای تغییر الگوی رفتاری همسرتان باشد.
3. کنترل خشم
افراد مبتلا به اختلال پارانوئید انتظار دارند در قبال اتهام‌های آن‌ها تسلیم شوید تا مدام به شما سرکوفت بزنند و بهانه‌ای برای ادامه رفتار خود داشته باشند. بنابراین روانشناسان توصیه می‌کنند که تحت هیچ شرایطی افتراهای نادرست همسر پارانوئیدی خود را قبول نکنید.
همچنین مقابله به‌مثل و بروز رفتاری خشمگینانه یکی دیگر از رفتارهای مورد انتظار شخصیت پارانوئیدی است. این افراد انتظار دارند شما با رفتار تهاجمی خود زمینه را برای دامن زدن به درگیری‌های لفظی و حتی فیزیکی بیشتر کنید.
پس اگر تصمیم دارید زندگی و رابطه خود را با همسر درگیرتان ادامه دهید، در کنترل خشمتان بیشتر بکوشید و در موقعیت‌های متشنج، اتهام را با خونسردی و آرامش کامل از خود دور کنید.
همچنین بخوانید: چطور با رمانتیک نبودن شوهر خود کنار بیایید و به او کمک کنید
4. تغییر موقعیت
زمانی که همسر شکاک شما اتهام‌های خود را مطرح می‌کند و سعی دارد درگیری را با ادامه دادن بحث بزرگتر کند، ابتدا از روش‌های معرفی شده در قسمت‌های قبل استفاده کنید. اگر احساس کردید که ادامه بحث ممکن است به جاهای باریکی ختم شود، با ترک محیط تنش‌زا یک وقفه در کشمکش بیاندازید.
5. دوستی با خود
به‌طور طبیعی زندگی با فردی که شخصیت پارانوئیدی دارد یک آسیب جدی به‌شمار می‌آید که به تمام جنبه‌های زندگی شما وارد می‌شود و می‌تواند ضررهای جبران‌ناپذیری در روح و روانتان ایجاد کند. پس باید در صورت ادامه زندگی با همسر شکاکتان، بیشتر از خود مراقبت کنید و به‌عبارت روشن‌تر دوست خود باشید.
برای کم شدن استرس‌های ناشی از این نوع رابطه، به‌طور مداوم ورزش کرده، رژیم غذایی سالمی را دنبال کنید و با مطالعه کتاب‌های مرتبط یا پادکست‌های روانشناسی، آگاهی خود را در این زمینه بالاتر ببرید.
5. روانشناس نبودن
حتی اگر روانشناسی را به‌عنوان شغل خود انتخاب کرده‌اید و در این زمینه فعالیت دارید، هنگام مواجه با همسر شکاک خود روانشناس نباشید. اگر روانشناس هستید از تجربه‌ها و علم خود برای رفتار درست با همسرتان استفاده کنید، اما سعی نکنید رفتار او را با دادن مشاوره و راهکارهای مختلف اصلاح کنید.
در بیشتر موارد تجربه نشان داده است که مشاوره گرفتن از افراد غریبه بسیار بهتر از کمک خواستن از روانشناسان اعضای خانواده است. زیرا ممکن است فرد پارانوئیدی تمایل نداشته باشد تا زوایای پنهانی از شخصیت خود را برای اعضای خانواده به‌ویژه همسرش آشکار کند.
از سوی دیگر اگر در علم و حرفه روانشناسی تبحری ندارید، حتما از یک مشاوره خبره برای نجات رابطه خود با شخصیت پارانوئیدی کمک بخواهید و خودسرانه نسخه نپیچید. دلیل ابتلای هر فرد به اختلال بدگمانی ریشه در کودکی و طرح‌واره‌های فرد دارد که تنها با تجربه و علم روانشناسی قابل تشخیص و درمان هستند.
6. تعیین حد و حدود
برخی از افراد عقیده دارند که شخصیت پارانوئیدی به‌خاطر ابتلا به یک اختلال مریض محسوب می‌شود و نیاز به مراقبت، کمک و درمان دارد. دقت داشته باشید که باور به این عقیده مرزهای حرمت و حریم شخصی بین شما و همسرتان را از بین نبرد و با دلسوزی بیجا، روان خود را محل تخلیه عقده‌های همسرتان نکنید.
طلاق پایان ماجرا نیست
در مواردی ممکن است به‌دلیل دلبستگی‌هایی که به همسر پارانوئیدی خود دارید تمام راه‌های ممکن را برای نجات دادن زندگیتان امتحان کنید، اما در نهایت به نتیجه مطلوب نرسید.
در مواردی هم که تصمیم نهاییتان جدا شدن از فرد شکاک است، کمک گرفتن از یک مشاور را فراموش نکنید. با وجود این‌که طلاق پایان ماجرا نیست، اما آسیب‌هایی به روح و روانتان وارد می‌کند که عبور با موفقیت از آن‌ها فقط در گرو راهکارهایی است که روانشناسان متبحر ارائه می‌دهند.
سخن نهایی
متاسفانه براساس باور رایج در بین عامه مردم، اختلال پارانوئید مختص مردان است و زنان به این مشکل مبتلا نمی‌شوند. شما هر جنسیتی که داشته باشید ممکن است با عوارض ناخوشایند زندگی با یک فرد پارانوئید دست و پنجه نرم کنید.
ما در این مطلب ضمن معرفی ویژگی‌های یک فرد شکاک، راه‌هایی برای زندگی با همسر پارانوئیدی معرفی کردیم تا به شما در مواجه درست با این مساله کمک کنیم.
آیا شما هم تجربیاتی در مورد زندگی به همسر پارانوئید دارید؟با ما به اشتراک بگذارید. گروه مشاوره نیک همراه با مشاوره های حضوری، آنلاین و تلفنی نقش مهمی در بهبود شرایط زوجین و حل اختلافات بر عهده دارد.
021-28424894
