طلاق می‌تواند آسیب‌زننده‌ترین حادثه در زندگی کودکان باشد و برای والدین، دردناک‌ترین کار، اطلاع دادن به فرزندشان درباره جدایی است. چگونه می‌توان به کودکان درباره طلاق گفت، در حالی که حتی نمی‌فهمند منظور چیست؟ هرچند که این موضوع دردناک است، اما زوجین باید شرایط را به‌طور مؤثر مدیریت کنند تا زندگی کودک آسیب نبیند. نکته مثبت این است که با کمی برنامه‌ریزی می‌توانید این مسئله را به خوبی حل کنید. در این مقاله درباره آمادگی کودکان برای طلاق، نکاتی که پیش از گفتن باید به آنها توجه کنید و راهکارهای کمک به فرزندتان در این مرحله دشوار توضیح داده شده است.
آمادگی کودکان برای طلاق
پایان دادن به ازدواج فرآیندی دلهره‌آور است و خبر طلاق می‌تواند فرزندان را بسیار آسیب‌پذیر کند. وقتی شما و شریک زندگی‌تان تصمیم قطعی به طلاق گرفتید، باید این موضوع را با فرزندان خود در میان بگذارید. این کار هرگز آسان نیست؛ اما چگونه می‌توان تأثیرات منفی را کاهش داد و شرایط را به بهترین شکل مدیریت کرد؟
زمان مناسب را انتخاب کنید
طلاق خود را با عجله اعلام نکنید. منتظر زمان مناسبی باشید. نمی‌توانید ناگهان وارد اتاق فرزندتان شوید و بگویید که تصمیم به طلاق گرفته‌اید. لازم نیست در مراحل اولیه جدایی موضوع را مطرح کنید، اما نباید منتظر بمانید تا همه چیز کامل تمام شود.
زمانی برای پاک کردن شبهات اختصاص دهید
به فرزندتان فرصت دهید تا درباره دلایل طلاق و تغییرات پیش رو سؤال کند و شک و سردرگمی‌هایش رفع شود. برای گفتگو با فرزندان زمان کافی در نظر بگیرید.
موضوع را با هم بیان کنید
اعلام خبر طلاق توسط هر دو والد، بهتر و مؤثرتر است. هر دو باید درباره نحوه بیان این موضوع با هم گفتگو کرده و رویکردی مثبت و بدون ترس از پیامدها اتخاذ کنند.
به فرزندتان بگویید که او مقصر نیست
کودکان ممکن است تصور کنند که طلاق والدینشان به دلیل رفتار یا اشتباهات آنهاست. بارها و بارها به آنها اطمینان دهید که طلاق تقصیر آنها نیست و هیچ ارتباطی به آنها ندارد.
از سرزنش کردن خودداری کنید
در گفتگو با کودکان، از دعوا، استدلال، اتهام و سرزنش پرهیز کنید زیرا این موضوع می‌تواند روی ذهن و روان آنها تأثیر منفی داشته باشد. هرگز شریک زندگی‌تان را جلوی فرزندانتان سرزنش نکنید. به یاد داشته باشید که او پدر یا مادر فرزندتان است و کودکان نمی‌خواهند چیزهای منفی درباره والدین خود بشنوند.
از گفتن جزئیات خودداری کنید
جزئیات مشکلات و اختلافات را به کودکان نگویید. آنها نیازی ندارند بدانند چرا تصمیم به جدایی گرفته‌اید.
موضوع را ساده بیان کنید
اطلاعات را برای کودکان، به ویژه کوچکترها، ساده و قابل فهم نگه دارید. این خبر ممکن است برای آنها شوک‌آور باشد. به جای پیچیده کردن موضوع یا سردرگم کردن آنها با جزئیات، با لحنی آرام و خنثی توضیح دهید:
«مامان و بابا تصمیم گرفته‌اند که دیگر با هم دعوا نکنند، بنابراین در خانه‌های جداگانه زندگی کنیم. اما این به این معنی نیست که ما شما را دوست نداریم؛ همیشه دوستتان داریم.»
با توجه به سن فرزندتان صحبت کنید
روش بیان موضوع باید متناسب با سن کودکتان باشد:
-
زیر پنج سال: این کودکان نمی‌توانند علت و معلول را بفهمند اما احساسات را درک می‌کنند. مراقب علائم ناراحتی مثل عصبانیت، ترس یا تغییر در خواب و اشتها باشید. پایبندی به روتین روزمره برای آنها بسیار مهم است.
-
شش تا هشت سال: آنها می‌توانند درباره احساسات صحبت کنند اما هنوز نمی‌توانند طلاق را به‌طور کامل درک کنند. با صبر به سوالاتشان پاسخ دهید و اطمینان دهید که آنها را دوست دارید.
-
نه تا یازده سال: می‌توانند درباره احساسات فکر و صحبت کنند و در تعاملات اجتماعی فعال هستند. برنامه‌ریزی کنید تا زمان‌هایی با دوستان خود داشته باشند.
-
دوازده تا چهارده سال: توانایی درک بیشتری دارند و ممکن است درباره طلاق صحبت کنند یا سوال کنند. با آنها باز و صادقانه ارتباط برقرار کنید و اجازه دهید احساسات خود را ابراز کنند.
صرف‌نظر از سن، کودکان ممکن است سوالات زیادی داشته باشند که برخی فوری و برخی به مرور زمان مطرح می‌شوند. به آنها فرصت بدهید سوالاتشان را بپرسند و نگرانی‌هایشان را ابراز کنند. مهم‌ترین نکته این است که رابطه قوی بین کودک و والدین حفظ شود و کودک در معرض تعارضات والدین قرار نگیرد.
آمادگی کودکان برای طلاق؛ کارهایی که باید قبل از اعلام طلاق انجام دهید
برای کاهش تأثیر طلاق بر فرزندانتان، اقدامات زیر را انجام دهید:
-
دیدگاه فرزندتان را در نظر بگیرید: مثل یک کودک فکر کنید و تصور کنید اگر خودتان در کودکی طلاق والدین را تجربه می‌کردید، چه احساسی داشتید. حرف‌هایی که می‌خواهید بزنید را بنویسید و مثال‌هایی بیاورید تا کودکتان بهتر متوجه شود.
-
واقعیت را به زبان ساده بگویید: اگر حضانت فرزندان تقسیم شده، به آنها توضیح دهید طلاق چگونه زندگی روزمره‌شان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مثلاً: «تو با مامان زندگی می‌کنی و من آخر هفته‌ها پیش تو می‌آیم.»
-
همه چیز تمام نشده است: دادن خبر طلاق پایان کار نیست. کودکان به زمان نیاز دارند تا تغییرات را هضم کنند. در این مدت از آنها حمایت کنید.
-
صادق باشید: احساسات خود را از فرزندتان پنهان نکنید و باور داشته باشید که آنها می‌توانند با شما همدلی کنند. زندگی آنها هم مانند شما در حال تغییر است.
-
در صورت نیاز کمک بگیرید: اگر مشکلات زیادی وجود دارد یا فرزندتان دچار مشکل شده، کمک گرفتن از مشاور طلاق مفید است.
-
روال روزمره را حفظ کنید: اجازه ندهید طلاق، زندگی روزمره و روتین کودکان را مختل کند. مدرسه رفتن، بازی با دوستان و فعالیت‌های روزمره باید تا حد امکان ثابت بماند.
چگونه از فرزندتان در حین و بعد از طلاق محافظت کنید؟
-
سلامت عاطفی کودک را اولویت قرار دهید: اختلافات و دعواهای بین خودتان را کنار بگذارید و محیطی مثبت و حمایت‌کننده برای کودک فراهم کنید.
-
از دعوا با همسر سابق خود پرهیز کنید: جدا شدن باید با احترام متقابل باشد و دعواهای زشت را کنار بگذارید. مشکلات مالی و قانونی را سریع حل کنید.
-
هر دو والد در زندگی کودک حضور داشته باشند: چه حضانت مشترک باشد چه فردی، هر دو والد باید در جریان زندگی کودک باشند.
-
با کودک همدلی کنید: درک کنید که ممکن است کودک احساس کند یکی از والدینش را از دست داده است.
-
رابطه کودک با ناپدری یا نامادری را تقویت کنید: از منفی‌گویی درباره شریک جدید پرهیز کنید تا کودک رابطه بهتری با او برقرار کند.
-
به فرزندتان عشق و اطمینان خاطر بدهید: اضطراب و ناامنی کودک را کاهش دهید و احساس دوست داشته شدن را تقویت کنید.
-
آزادی ملاقات با والد دیگر را بدهید: اجازه دهید هر وقت خواستند والد دیگر را ببینند بدون محدودیت و قضاوت.
-
به آنها اجازه ابراز احساسات بدهید: کودک را در بیان ناراحتی، گریه یا عصبانیت حمایت کنید و با آنها گفتگو کنید.
-
از منفی‌گویی درباره همسر سابق خود خودداری کنید: این کار باعث ایجاد تضاد و آسیب در ذهن کودک می‌شود.
-
مرزهای مناسب داشته باشید: مشکلات شخصی و اقتصادی را با کودکان در میان نگذارید تا استرس به آنها منتقل نشود.
-
انتقال بین خانه‌ها را آرام و بی‌تنش انجام دهید: انتقال را در محیطی آرام مثل پارک انجام دهید و انتظار نداشته باشید کودک سریع عادت کند.
-
محیط خانه را گرم و دلپذیر نگه دارید: با گذاشتن وسایل و چیزهای مورد علاقه کودک در هر خانه، احساس امنیت و دوست داشته شدن را افزایش دهید.
-
با وجود مشکلات، خود را قوی نشان دهید: طلاق تغییر بزرگی است اما باید به کودکتان نشان دهید که می‌توانید با سختی‌ها مقابله کنید.
-
اگر یکی از والدین در دسترس نیست: والد در دسترس باید نقش کامل پشتیبانی عاطفی و مراقبتی را برای کودک ایفا کند.
-
به کودک فرصت دهید با شریک جدید شما آشنا شود: عجله نکنید و اجازه دهید کودک به تدریج به فرد جدید عادت کند.
کمک به کودکان برای مقابله با طلاق
-
گوش دهید و گفتگو کنید: درباره تغییرات پیش رو صحبت کنید و به نظرات و احساسات کودک گوش دهید.
-
به کودکان کمک کنید احساساتشان را بیان کنند: ناراحتی و اندوه آنها را دست کم نگیرید و فضای امن برای ابراز احساسات فراهم کنید.
-
زندگی پایدار ایجاد کنید: حتی پس از جدایی والدین، باید ثبات عاطفی و اقتصادی برای کودک حفظ شود.
-
مدیریت حضانت را به خوبی انجام دهید: ملاقات‌ها و زمان‌های با والدین را به شکل منظم و بدون تنش برنامه‌ریزی کنید.
-
سلامتی کودک را مراقبت کنید: وضعیت جسمانی و دارویی کودک را زیر نظر داشته باشید.
سوالات متداول کودکان درباره طلاق
-
طلاق چیست؟
-
چرا طلاق می‌گیرید؟
-
چه کسی از من مراقبت خواهد کرد؟
-
من کجا می‌خوابم؟
-
چه کسی از مادر/پدر مراقبت می‌کند؟
-
چه کسی حیوان خانگی را نگه می‌دارد؟
-
چه کسی مرا از مدرسه می‌برد؟
-
تولدم را کجا جشن می‌گیریم؟
-
آیا هر دوی شما در مسابقات مدرسه شرکت می‌کنید؟
-
«دلم برای مامان/بابا تنگ می‌شود.»
اگر جواب برخی سوالات را ندارید، صادقانه به کودک بگویید.
هیچ چیز برای همیشه باقی نمی‌ماند و شرایط سخت نیز به پایان می‌رسد. تغییرات سخت هستند اما کودکان با حمایت والدین می‌توانند به خوبی با شرایط جدید سازگار شوند و پس از طلاق پایدار بمانند.
گروه مشاوره نیک‌همراه با ارائه خدمات آنلاین، حضوری و تلفنی، در آمادگی کودکان برای طلاق و حل مشکلات پس از آن نقش مؤثری ایفا می‌کند.
تلفن: 02128424894
یک پاسخ